Wypowiedzenie może następować w dwóch trybach – czasowym oraz natychmiastowym. Artykuł 36 Kodeksu pracy wskazuje na pierwszy z wymienionych i ustala określony czas realizacji wypowiedzenia stosunku pracy. Jaki?
Zwykle wymówienie stosunku pracy w myśl artykułu 36 Kodeksu pracy jest zaskoczeniem dla drugiej strony umowy. Nie zmienia to faktu, że zarówno pracownik jak i pracodawca są zobowiązani do przestrzegania okresu jego trwania. Jak dokładnie definiuje okres wypowiedzenia artykuł 36 Kodeksu pracy? Sprawdź!
Czym dokładnie jest wypowiedzenie stosunku pracy?
Każda umowa o pracę według zasad k.p. posiada czas wypowiedzenia. Co to oznacza? Pracownik zatrudniony w ten sposób, w zależności od czasu obowiązywania stosunku pracy, ma możliwość wykonywać swoje obowiązki jeszcze przez określony czas, zanim zakończy pracę w danym zakładzie. Dzięki temu w chwili wręczenia mu oświadczenia woli nie traci stanowiska w trybie natychmiastowym i ma możliwość otrzymywać jeszcze należne mu wynagrodzenie. Z drugiej strony pracodawca nie jest narażony na natychmiastowe zniknięcie pracobiorcy i zakłócenie funkcjonowania firmy.
Jak długo trwa okres wypowiedzenia umowy o pracę?
Czas obowiązywania okresu wypowiedzenia jest zależny od długości trwania umowy. Według kodeksu pracy może ona zostać zawarta na:
- okres próbny;
- czas określony;
- czas nieokreślony.
W tym przypadku ma zastosowanie artykuł 36 Kodeksu pracy i § 1, gdzie można znaleźć następujące informacje:
§ 1. Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
1) 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony mniej niż 6 miesięcy;
2) 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;
3) 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Kodeks pracy ws. wypowiedzeń a szczególne ich przypadki
Zdarza się, że rozwiązanie umowy o pracę obarczone jest nieco innym okresem wypowiedzenia niż w powyższym przykładzie. Pierwszy z nich następuje przez analizę podpunktu 1 do § 1 artykułu 36 kp. Brzmi on następująco:
§ 1/1.
Do okresu zatrudnienia, o którym mowa w § 1, wlicza się pracownikowi okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła na zasadach określonych w art. 231, a także w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego daną osobę.
Oznacza to, że zgodnie z art. 36 okres wypowiedzenia jest odpowiednio dłuższy w przypadku niestandardowego przedłużenia umowy między pracownikiem a dwoma pracodawcami. Okresy wtedy sumują się, dając inny czas wypowiedzenia.
Art 36 § 5, czyli kolejne odstępstwo od standardowej długości wypowiedzenia
Przed podjęciem analizy zagadnienia, warto przyjrzeć się bliżej brzmieniu § 5. Wskazuje on, że jeśli pracownik jest zatrudniony na stanowisku z odpowiedzialnością materialną za powierzone mienie, może mieć inny okres wypowiedzenia zawarty w umowie o pracę. W przypadku trwania stosunku pracy nieprzekraczającego 6 miesięcy jest to 1 miesiąc, a w dłuższych wariantach 2 lub 3 miesiące. W takim przypadku KP przewiduje możliwość przedłużenia okresu wypowiedzenia, jednak do jego obowiązywania konieczny jest wcześniejszy zapis w umowie.
Gdy pracodawca musi skrócić okres wypowiedzenia – konsekwencje
Każda ze stron przed podjęciem decyzji o wystosowaniu oświadczenia woli o wypowiedzeniu powinna ustalić wcześniejszy termin rozwiązania umowy. Kluczowe jest przy tym niedopuszczenie do złamania zapisu o długości jego obowiązywania. W przypadku niedozwolonego skrócenia takiego okresu pracownikowi przysługuje odszkodowanie. Jego wysokość wynosi równowartość wynagrodzenia pobieranego do końca obowiązującego go według umowy okresu wypowiedzenia. Ma to również zastosowanie w przypadku ogłoszenia upadłości, likwidacji firmy czy innych niezawinionych przez pracownika sytuacji.
Rozwiązanie umowy o pracę – jak następuje?
Według prawa pracy odpowiednią formą oświadczenia woli w sprawie zakończenia umowy o pracę jest wersja pisemna. Nie ma przy tym znaczenia, czy następuje ona przez działanie pracodawcy, czy pracownika, ponieważ każda strona umowy może skorzystać z zapisu o zerwaniu stosunku pracy. Korzystając z powyższego trybu rozwiązania umowy o pracę, należy pamiętać o momencie jego wręczenia, ponieważ czas rozpoczęcia obowiązywania wypowiedzenia ma kluczowe znaczenia dla dalszego wykonywania obowiązków służbowych (i oczywiście pobierania wynagrodzenia).
Art. 36 kp a sposób naliczania rozpoczęcia okresu wypowiedzenia
W tym momencie warto sięgnąć do innego zapisu z Kodeksu pracy. Chodzi o art. 30 § 2 i podpunkcie 1 kp, w którym napisano:
„Okres wypowiedzenia umowy o pracę obejmujący tydzień lub miesiąc albo ich wielokrotność kończy się odpowiednio w sobotę, lub w ostatnim dniu miesiąca”.
W newralgicznych sytuacjach czas pozostawania pracownika na stanowisku może zostać przedłużony jeszcze o jeden miesiąc. Wystarczy, że jedna ze stron wręczy oświadczenie woli np. 2. dnia miesiąca. Wtedy konieczne jest upłynięcie pełnych okresów miesięcznych, które zawsze kończą się z ostatnim dniem miesiąca.
Kiedy pracodawca musi poinformować pracownika o okresie wypowiedzenia?
Według zasad Kodeksu pracy warunki pracy powinny być przedstawione pracownikowi w czasie nie dłuższym niż 7 dni od momentu podpisania umowy. Przepisy kodeksu pracy wskazują również, że w skład tych informacji wchodzi obowiązujący danego pracownika okres wypowiedzenia. Zwykle jest on umieszczony w pisemnie sporządzonej umowie. Może ona również kierować do danego zapisu w kp, który wyjaśnia tę kwestię. Pracownik ma prawo znać dokładny czas obowiązywania wypowiedzenia, a pracodawca musi taką informację mu zapewnić.
Dlaczego artykuł 36 Kodeksu pracy przewiduje występowanie okresu wypowiedzenia? Kwestie ważne dla pracownika
Powodów jest kilka, ale zwykle mają one na celu chronić obie strony na różne sposoby. Patrząc z perspektywy pracownika otrzymującego wypowiedzenie, ma on z góry wyznaczony czas na zapewnienie sobie ciągłości otrzymywania świadczenia finansowego i znalezienie nowej pracy. Nagłe wręczenie mu oświadczenia o wypowiedzeniu nie powoduje pozbawienia go środków do życia z dnia na dzień. Poza tym otrzymuje też pewien czas na prowadzenie negocjacji z pracodawcą, który być może będzie chciał przystać na pewne propozycje celem zachowania pracownika na stanowisku.
Ochrona pracodawcy, któremu wręczane jest wypowiedzenie
Równie często zdarza się, że to pracodawca otrzymuje pewnego dnia wypowiedzenie. Zwykle jest to spore zaskoczenie, zwłaszcza jeśli pracownik wcześniej dobrze wywiązywał się z obowiązków i nie było między stronami żadnych nieporozumień. Okres wypowiedzenia zapewnia pewien komfort na rozpoczęcie procesu rekrutacyjnego lub rozdzielenie obowiązków po odchodzącym pracowniku między pozostałych członków zespołu. Działanie zakładu pracy nie jest też z dnia na dzień sparaliżowane brakiem pracownika. Poza tym w tym czasie pracodawca może również poświęcić czas na pełne zrozumienie decyzji pracownika i ewentualne przekonanie go do pozostania.
Kiedy okres wypowiedzenia nie obowiązuje?
Są dwa przypadki, w których widoczny w umowie zapis o wypowiedzeniu nie ma znaczenia. To tzw. dyscyplinarka i rozwiązanie za porozumieniem stron. W pierwszym przypadku pracodawca wręcza pracownikowi oświadczenie woli o natychmiastowym rozwiązaniu umowy między stronami. W ten sposób stosunek ten zostaje zakończony w trybie natychmiastowym. Drugi przypadek to porozumienie stron. Obie strony umowy określają warunki i termin rozstania.
Artykuł 36 Kodeksu pracy – podsumowanie
Trzymanie się okresu wypowiedzenia ma szczególne znaczenie dla obu stron umowy. Dla własnego komfortu warto znać obowiązujące zasady w stosunku do pracodawcy. Podobnie pracodawca jest zobowiązany do przestrzegania ustawowych zasad względem załogi. Pamiętaj, że wszystkie informacje o okresie wypowiedzenia możesz znaleźć w artykule 36 Kodeksu pracy.
Zobacz także:
- Artykuł 30 kodeksu pracy – wszystko, co musisz wiedzieć o wypowiedzeniu umowy o pracę!
- Artykuł 52 Kodeksu pracy, czyli zwolnienie dyscyplinarne. Kiedy pracownik otrzyma zerwanie umowy o pracę bez wypowiedzenia?
- Artykuł 92 Kodeksu pracy – czasowa niezdolność do pracy, jakie świadczenia ci przysługują?
- Artykuł 188 Kodeksu pracy – jak dostać wolne na opiekę nad dzieckiem? Co mówi art 188 KP? Ile dni opieki przewiduje ustawa?
- Artykuł 191 Kodeksu karnego, czyli zapis o zmuszaniu lokatora do opuszczenia mieszkania przez utrudnianie korzystania z lokalu
- Artykuł 207 Kodeksu karnego – znęcanie się i przemoc w rodzinie. Na czym polega to przestępstwo? Co mówi art. 207 Kodeksu karnego?
