Wywołanie zgorszenia publicznego może przebiegać na różne sposoby. Artykuł 51. Kodeksu wykroczeń precyzuje niektóre z nich jako hałas, krzyk czy zakłócanie spoczynku nocnego. Jak egzekwuje się takie wykroczenia i co jeszcze można za nie uznać?
Wpływ wysokiej tolerancji wobec różnych zachowań ludzkich nieco zmniejszył skalę wywoływania zgorszenia w społeczeństwie. Nadal jednak istnieją zachowania, które traktowane jako wybryk i powodują dyskomfort u osób postronnych.
O czym mówi artykuł 51. Kodeksu wykroczeń?
Dokładne brzmienie omawianej części kodeksu jest następujące:”Art. 51. Kodeksu wykroczeń§ 1. Kto krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny, spoczynek nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.§ 2. Jeżeli czyn określony w § 1 ma charakter chuligański lub sprawca dopuszcza się go, będąc pod wpływem alkoholu, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.§ 3. Podżeganie i pomocnictwo są karalne”.
Art 51., czyli wybryk, hałas i zakłócanie spokoju – jak to interpretować?
Aby dokładnie zrozumieć sens powyższego artykułu, należy przyjrzeć się poszczególnym jego składnikom. Pierwszym z nich jest wybryk. Chodzi o akt, który uważa się za odstępstwo w danym miejscu, czasie i okolicznościach. Według art 51 § 1 kw sprawca doprowadza w ten sposób do zaburzenia spokoju i porządku, które są powszechnie przyjęte w danej przestrzeni. Warto wspomnieć, że dla uznania czynności za wybryk muszą być spełnione powyższe zasady. Głośna muzyka w trakcie odpoczynku nocnego nie będzie uznawana za takowy, jeśli odbywa się w miejscu do tego wyznaczonym, jak np. klub lub dyskoteka.
Wykroczenie z art 51. a zakłócenie porządku publicznego
Kolejnym elementem wartym zdefiniowania jest ład społeczny lub publiczny. Naruszanie go oznacza dokonywanie aktów i zachowań, których skutkiem jest zaburzenie naturalnego cyklu życia osób postronnych. Uporczywe zachowanie jako zakłócenie porządku publicznego nieodpowiednie do miejsca i czasu nosi znamię wybryku wobec ładu społecznego, jeśli:
- dotknięta jest nim co najmniej jedna osoba postronna;
- zachowanie odbiega od przyjętych norm;
- powoduję dyskomfort psychiczny i emocjonalny skutkujący zmianą normalnego zachowania lub przez wymuszoną zmianę zachowania wpływa na pogorszenie samopoczucia emocjonalnego i psychicznego;
- podejmowane jest pod wpływem środka odurzającego lub innej podobnie działającej substancji.
Warto zauważyć, że wymienione powyżej czynniki nie muszą zawsze występować w pełnym zestawieniu, ponieważ wybryk jest możliwy również w stanie absolutnej trzeźwości.
Przykłady form zakłócania porządku publicznego
Aby lepiej zrozumieć sposoby utrudniania porządku publicznego, poniżej zestawiono kilka przykładów. Należą do nich:
- ustawianie barier i przeszkód w formie przedmiotów lub samego siebie na drodze przejazdu, lub przejść dla pieszych;
- awantury w miejscach publicznych;
- zakłócanie ciszy nocnej przez wywoływanie hałasów lub głośne słuchanie muzyki;
Do uznania czynu podlegającego art 51 § 1 konieczna jest zmiana zachowania osoby postronnej i wywołanie dyskomfortu psychicznego oraz emocjonalnego.
Wykroczenie zakłócenia spokoju publicznego – co oznacza?
Jaka jest różnica między spokojem a ładem publicznym? Omawiany wcześniej punkt dotyczył odczuć i sposobu zachowania osób postronnych. Natomiast spokój publiczny objawia się przez naruszenie równowagi psychicznej ludzi. Wybryk nie skutkuje zmianą normalnie przyjętych działań, ale wywołuje oburzenie i rażąco odbiega od norm zachowania w danym miejscu, czasie i okolicznościach. Według art 51. kw może chodzić o wywołanie poruszenia w miejscu publicznym lub niepublicznym. O jakiego rodzaju czynach tutaj mowa?
Jak w praktyce może wyglądać utrudnianie spokoju społecznego?
Sąd Najwyższy interpretuje takie zachowania jako wywołujące niepokój i równowagę psychiczną wśród obserwatorów. Może więc chodzić o:
- przebywanie w miejscu publicznym pod wpływem alkoholu (nietrzeźwość lub upojenie);
- zachowania sprzeczne z powszechnie akceptowanymi, np. spożywanie alkoholu w miejscach publicznych czy sen na ławce w parku;
- awanturowanie się w dzień w miejscu publicznym lub na osiedlu mieszkaniowym;
- uporczywe szczekanie psa, np. pozostawionego samemu sobie w lokalu mieszkalnym.
Czym jest spoczynek nocny i jak można go naruszać?
Zwyczajowo przyjmuje się, że zaburzenie spoczynku nocnego obejmuje głośne zachowania w godzinach 22:00–6:00. Nie chodzi przy tym jedynie o wybudzenie osoby postronnej ze snu. Może to być wykonywanie innych czynności mających na celu wypoczynek nocny. Przedział godzinowy może jednak być zostać wskazany indywidualnie przez zarządcę nieruchomości – spółdzielnię mieszkaniową lub kierownictwo hotelu. Z tego względu przed interwencją konieczne jest najpierw ustalenie dokładnego czasu obowiązywania spokoju nocnego.
Wywoływanie zgorszenia w przestrzeni publicznej – co oznacza?
Kolejnym przypadkiem widocznym w artykule 51. Kodeksu wykroczeń jest powodowanie zgorszenia w miejscu publicznym. Jest to inne działanie niż zaburzanie ładu społecznego i spokoju w miejscach publicznych. Polega na dokonywaniu czynów wywołujących obrzydzenie, wstręt i niesmak. Takie zachowanie może obejmować obecność osób postronnych, np. dzieci lub seniorów. Zwykle objawia się wulgarną mową w towarzystwie takiej grupy przechodniów, wywoływaniem wymiotów w miejscu publicznym lub obnażaniu się wśród postronnych osób.
Co grozi za złamanie omawianego artykułu?
Konsekwencje wobec osoby dopuszczającej się zachowań opisywanych przez Kodeks wykroczeń w art. 51. to:
- areszt (od 5 do 30 dni);
- ograniczenie wolności (maksymalnie 3 miesiące);
- grzywna (do 5.000 zł).
Kary te stosuje się również wobec osób podżegających i współodpowiedzialnych za popełnione ekscesy.
Podsumowanie omówienia artykułu 51. kw
Opisywane wyżej zachowania w zestawieniu z Kodeksem wykroczeń dają podstawę do podejmowania stanowczych działań wobec osób dokonujących karygodnych zachowań. Warto być wrażliwym na ludzkie zachowanie i krzywdę wobec osób postronnych oraz zwierząt, nawet w przypadku działań o niewielkiej szkodliwości społecznej.
Zobacz także:
- Artykuł 135. Kodeksu wykroczeń – ile wynosi grzywna?
- Artykuł 212 Kodeksu karnego – czy zniesławienie według art 212 kk jest przestępstwem?
- Artykuł 97 Kodeksu wykroczeń i jego interpretacja – jakie wykroczenia karane są mandatem lub grzywną z art. 97 kw?
- Artykuł 54 Kodeksu wykroczeń – za co możesz dostać mandat, co warto wiedzieć o przepisach porządkowych?
- Artykuł 191 Kodeksu karnego, czyli zapis o zmuszaniu lokatora do opuszczenia mieszkania przez utrudnianie korzystania z lokalu
- Artykuł 231 Kodeksu karnego – czego dokładnie dotyczy ustawa? Kim jest funkcjonariusz publiczny? Kodeks karny a nadużycie władzy
