Niepoczytalność w prawie karnym

niepoczytalność w prawie karnym

W poniższym artykule przyjrzymy się definicji niepoczytalności i jej konsekwencjom prawnym, a także poznamy czym jest osobowość psychopatyczna i jakie są jej główne objawy. Zapraszam serdecznie do lektury. Temat jest dość poważny i powszechny, niestety.

Niepoczytalność z punktu prawa

Kodeks karny, a dokładniej rzecz biorąc art. 31 §1 zwalnia sprawcę przestępstwa z odpowiedzialności karnej gdy w chwili popełnienia czynu nie miał możliwości rozpoznania jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem, a przyczyną była jego choroba psychiczna, upośledzenie umysłowe lub inne zakłócenie czynności psychicznych. Warto podkreślić tu kluczową rolę psychiatrii w ustalaniu przez sąd, czy sprawca był świadomy (poczytalny), czy też niepoczytalny wobec czynu, którego się dopuścił. Punktem wyjściowym każdej rozprawy sądowej jest świadomość, że każdy sprawca jest poczytalny, a niepoczytalność jeżeli zostanie już stwierdzona to jest uznana za jedną z okoliczności, która usuwa, wyłącza winę. Skąd zatem osobowości psychopatyczne, o których słyszymy w mediach coraz częściej i głośniej. No i właśnie w tym miejscu wchodzimy do najbardziej tajemniczego i pokrętnego labiryntu jakim jest ludzki umysł, ale zanim więcej o tym opowiemy to pozostańmy jeszcze prze chwilę  przy niepoczytalności.

Niepoczytalność a ograniczona poczytalność

Warto podkreślić, że pomiędzy dwoma stanami psychicznymi sprawcy istnieje stan, a raczej stany pośrednie, które mają różne stopnie nasilenia i wpływają na sprawcę i jego działanie. Raz odchylenie od normy może być nieznaczne i nie powodować wielkiej szkodliwości społecznej popełnionego czynu, a raz odchylenie może być na tyle ograniczone, żeby przeszkadzać sprawcy w rozeznaniu znaczenia popełnionego czynu. Skutkiem popełnienia przestępstwa w stanie ograniczonej poczytalności może być nadzwyczajne złagodzenie kary, oczywiście nie wyłącza to winy, tylko zmniejsza jej stopień. Prawo nie lubi wyjątków, a nich tych którzy chcą je przechytrzyć dlatego osoby w stanie nietrzeźwości, czy odurzenia nie mogą liczyć na złagodzenie wyroku, ponieważ stan w którym popełnili przestępstwo, jest definiowany jako stan, w który sprawca sam się wprawił.

Przeczytaj:  Czy według prawa pracodawca może skontrolować pracownika na L4?

Konsekwencje prawne

W sytuacji w której sąd może orzec, że sprawca w chwili dokonania przestępstwa był niepoczytalny postępowanie zostanie umorzone, a oskarżony umieszczony w zakładzie psychiatrycznym. O złagodzeniu kary może być mowa (pisaliśmy o tym powyżej) jeżeli sąd uzna działanie sprawcy w stanie ograniczonej poczytalności.

Osobowość psychopatyczna – co to takiego i jaką ją rozpoznać

Epitetów na ludzi, którzy zachowują się co najmniej dziwnie jeśli nie aspołecznie nie brakuję w języku polskim. O ile w języku potocznym nie ma problemu z ich użyciem, czy zdefiniowaniem, o tyle w rejestrze zaburzeń psychicznych nie ma określonej definicji osobowości psychopatycznej.  Jednak powszechnie wiadomo, że osoba o osobowości psychopatycznej odrzuca wszelkie normy społeczne i moralne. Nie liczy się z uczuciami innych ludzi, często będąc sama ich pozbawiona. Osobowość psychopatyczna potrafi być niezwykle czarująca i elokwentna, która swoim stylem bycia, aurą potrafi przyciągać, zwabiać do siebie potencjalne ofiary. W historii świata pełno jest psychopatów, którzy wydawali się być zwyczajni, uroczy i bardzo pomocni. Jednak konsekwencje ich czynów do dziś rzucają j krwawy cień na historię wielu rodzin i miejsc. Osobowość psychopatyczna jest ciężka do rozpoznania, a jej przyczyny są bardzo złożone, często mają swoje podłoże w dzieciństwie, czy w okresie dorastania, choć bywają też uwarunkowane genetycznie. Na pewno zalecana jest szczególna ostrożność w nowych znajomościach, choć większość objawów osobowości psychopatycznej ujawnia się niestety już po fakcie, czyli wówczas kiedy taka osoba osiągnie swój cel, czy chorą zachciankę.

A oto inne objawy osobowości psychopatycznej

  • Brak lęku i strachu, lub podwyższony próg ich odczuwania
  • Wysokie poczucie własnej wartości i przekonanie o własnej wyjątkowości
  • Niska odporność na frustrację, wybuchy gniewu i agresywne zachowania
  • Usprawiedliwianie własnych czynów
  • Zimna kalkulacja w dążeniu do swoich celów

Zobacz także:

Przeczytaj:  Najnowsze zmiany w prawie: kodeks karny 2023
Gabriel Kowalczyk
Student ostatniego roku prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie na wydziale Prawa i Administracji. W tygodniu po zajęciach pracuje jako stażysta w kancelarii prawnej, a w weekendy udziela korepetycji z angielskiego. W wolnym czasie czyta książki i wychodzi z przyjaciółmi na miasto.

Podobne artykuły

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Więcej w Prawo